Menu
Separacja
Jagienka Jaracz-Wilk
Adwokat
Dbam o interesy moich Klientów na sali sądowej i poza nią. Powierzając mi Twoją sprawę możesz być pewny, że znalazła się ona we właściwych rękach.
Kiedy w małżeństwie pojawiają się problemy nie zawsze musi to oznaczać rozwód małżonków. W sytuacji, gdy między małżonkami ustały łączące ich więzi, ale chcą oni podjąć próbę uratowania swojego małżeństwa, warto rozważyć orzeczenie separacji. Separacja stanowi bowiem alternatywę dla małżonków, którzy z różnych powodów nie chcą orzeczenia przez Sąd rozwodu albo małżonków, którzy mają świadomość, że rozpad ich pożycia nie zostałby uznany przez Sąd za trwały.
Jako specjaliści z zakresu prawa rodzinnego świadczymy pomoc prawną również w zakresie dotyczącym spraw o orzeczenie separacji. Mimo, iż separacja zasadniczo różni się od rozwodu to jednak biorąc pod uwagę skutki jakie rodzi jej orzeczenie oraz bagaż emocjonalny jaki wiąże się z tego typu sprawami, niezwykle ważne jest aby mieć po swojej stronie adwokata, którego wiedza idzie w parze z doświadczeniem zawodowym. Właśnie takie cechy nas wyróżniają, i dlatego profesjonalnie poprowadzimy Twoją sprawę o separację posiłkując się szeroką wiedzą merytoryczną, doświadczeniem zawodowym oraz odpowiednią dozą empatii niezbędną w tego typu sprawach.
W ramach świadczonej pomocy prawnej możemy zaoferować Ci:
- udzielenie profesjonalnej porady prawnej
- zainicjowanie sprawy o orzeczenie separacji oraz sporządzenie wszystkich pism jakie okażą się niezbędne w trakcie postępowania a także wsparcie na każdym jego etapie
- reprezentację w Sądzie
- udział w negocjacjach i posiedzeniach mediacyjnych
Jeżeli czytasz ten tekst, najpewniej potrzebujesz naszej pomocy. Zapraszamy zatem na spotkanie w naszej Kancelarii Adwokackiej w Rzeszowie, gdzie wspólnie omówimy sytuację i znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Ciebie. Doświadczony adwokat rozwodowy zabezpieczy w odpowiedni sposób Twoje interesy i będzie bronił Twoich praw.
Obszar naszej działalności to nie tylko Rzeszów. Prowadzimy sprawy również w innych miastach, w szczególności takich jak Krosno, Tarnów czy Przemyśl. Aby ułatwić kontakt, spotkanie może odbyć się także zdalnie, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.
FAQ
Ustawodawca w żaden sposób nie określił granic czasowych separacji. Oznacza to, że separacja może trwać zarówno kilka miesięcy jak i kilkanaście lat. W praktyce granice czasowe separacji wyznaczają sami małżonkowie, którzy albo po jakimś czasie podejmują decyzję o powrocie do siebie albo decydują się na rozwód i całkowite zakończenie małżeństwa.
Postępowanie o orzeczenie separacji między małżonkami może być wszczęte na dwa sposoby. W przypadku, gdy strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci oraz są zgodne co do konieczności orzeczenia separacji postępowanie może być wszczęte na skutek złożenia zgodnego wniosku małżonków o orzeczenie separacji. Takie postępowanie będzie się toczyć w trybie nieprocesowym. Odmiennie wygląda sytuacja w przypadku, gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci lub nie mogą dojść do porozumienia, ponieważ wtedy sprawa o separację musi być rozpatrzona w procesie, który inicjuje złożenie przez jednego z małżonków pozwu.
Do sporządzonego pozwu o orzeczenie separacji należy dołączyć załączniki potwierdzające przedstawione w pozwie fakty i argumenty. Do załączników takich należy w szczególności zaliczyć akta stanu cywilnego, szczególnie akt małżeństwa, a w przypadku, gdy małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci także ich akty urodzenia. Co ważne, jeśli domagasz się orzeczenia winy małżonka powinieneś złożyć do Sądu również dowody potwierdzające winę drugiego małżonka.
Orzeczenie o separacji małżonków obliguje Sąd również do orzeczenia, czy i który z małżonków jest winien rozkładu pożycia. Sąd może zatem orzec, że winę za rozkład pożycia ponosi jeden lub oboje małżonków. Może też ustalić, że żaden z małżonków nie ponosi winy. Niemniej, na zgodne żądanie małżonków dotyczące orzeczenia separacji Sąd zaniecha orzekania o winie za rozkład pożycia.
Złożenie pozwu o separację uzależnione jest od uiszczenia odpowiedniej opłaty od pozwu, która jest opłatą stałą w wysokości 600 zł. W przypadku złożenia zgodnego wniosku małżonków o orzeczenie separacji opłata będzie wynosiła 100 zł. Niemniej, gdy strona korzysta z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, prócz kosztów stanowiących jego wynagrodzenie należy pamiętać również o konieczności poniesienia opłaty od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.
Na tak postawione pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. To czy dla małżonków lepsze będzie zdecydowanie się na separację zamiast orzekania o rozwodzie zależy w głównej mierze od skutku jaki chcą osiągnąć. Główna różnica między separacją a rozwodem jest taka, że w przeciwieństwie do rozwodu, separacja nie powoduje ustania małżeństwa, a co za tym idzie, małżonkowie nie mogą wejść w nowy związek małżeński. Rozwód ma natomiast charakter nieodwracalny, chyba że byli małżonkowie postanowią się ponownie pobrać.
Mimo, iż skutki separacji są zbliżone do skutków rozwodu, to jednak główna różnica między tymi dwoma instytucjami polega na tym, że mimo, iż z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o separacji między stronami powstają takie relacje prawne jak po orzeczeniu rozwodu m.in. ustaje wspólność majątkowa to węzeł małżeński trwa nadal. Oznacza to, że separacja nie zrywa całkowicie więzi rodzinnych a małżonkowie prawnie nadal pozostają rodziną.
Ustawodawca nie przewidział możliwości uzyskania separacji u notariusza. Na gruncie obowiązujących przepisów prawa orzeczenie o separacji małżonków tak samo jak orzeczenie rozwodu jest możliwe tylko i wyłącznie w drodze orzeczenia Sądu.
Małżonkowie nie mają obowiązku korzystania w sprawie o separację z pomocy adwokata niemniej, posiadanie profesjonalnego pełnomocnika, który będzie czuwał nad całym postępowaniem zwracając uwagę na przestrzeganie praw reprezentowanego małżonka oraz bronił jego interesów posiada więcej zalet niż wad.
Pozew o orzeczenie separacji, podobnie jak pozew o rozwód, składa się do Sądu Okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli chociaż jedno z nich w okręgu tym nadal mieszka. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest Sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
Sąd orzekając o separacji, stosownie do okoliczności danej sprawy, może orzec również o obowiązku alimentacyjnym współmałżonków. Jeśli małżonek w orzeczeniu sądowym dotyczącym separacji został uznany za winnego rozpadowi małżeństwa, a orzeczenie separacji pogorszyło sytuację finansową drugiego małżonka, to jest to przesłanka pozytywna ubiegania się o alimenty i nie ma konieczności udowodnienia, że druga strona znajduje się w niedostatku. W przypadku, gdy separacja została orzeczona bez wskazania winnego, małżonek żądający alimentów musi udowodnić, że żyje w niedostatku.
Przesłanką konieczną orzeczenia separacji jest zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, czyli całkowite ustanie wspólnego pożycia małżonków przejawiające się w ustaniu małżeńskiej więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej. Dla orzeczenia separacji, odmiennie od rozwodu, nie jest konieczny trwały rozkład pożycia. Orzeczenie separacji nie będzie jednak możliwe gdy mimo zupełnego rozkładu pożycia wskutek separacji miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków lub z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Na gruncie obowiązującego w Polsce prawa nie ma możliwości uzyskania separacji z małżonkiem w sposób inny niż tylko przez orzeczenie o separacji przez właściwy Sąd.
Nie można zawrzeć ugody w sprawach, w których stosunek prawny może być uregulowany jedynie orzeczeniem Sądu. Oznacza to, że małżonkowie nie mogą zawrzeć ugody co do tego, że pozostają w separacji, czy taką ugodą wywołać rozwodu. Niemniej, ugoda w sprawach o separację jest możliwa w stosunku do wszystkich kwestii pobocznych np. obowiązku alimentacyjnego małżonków, kontaktów z dziećmi czy władzy rodzicielskiej.
Czas trwania poszczególnych rozpraw w sprawach o orzeczenie separacji jest uzależniony m.in. od tego, czy Sąd będzie orzekał o tym kto ponosi winę za rozkład pożycia. W sprawach, gdzie Sąd nie będzie zajmował się kwestią winy małżonków oraz w sprawach zainicjowanych zgodnym wnioskiem małżonków, Sąd ograniczy się w zasadzie do przesłuchania małżonków. Dodatkowo, jeśli małżonkom udało się dojść do porozumienia w kwestiach dotyczących opieki nad dziećmi taka rozprawa może trwać około czterdziestu minut. Jednak w przypadku, gdy między małżonkami nie ma porozumienia, wówczas Sąd musi przeprowadzić poszerzone postępowanie dowodowe, a czas takiej rozprawy może się wydłużyć nawet do dwóch czy trzech godzin. Co ważne, w takiej sytuacji sprawa wcale nie musi zostać zamknięta na pierwszym posiedzeniu.
Pytania zadawane przez Sąd podczas rozprawy w sprawie dotyczącej orzeczenia separacji między małżonkami można podzielić na kilka kategorii. Do pierwszej z nich należą pytania standardowe, które są zadawane przez Sąd na każdej rozprawie bez względu na przedmiot sprawy tj. pytanie o posiadane wykształcenie, wykonywany zawód czy wiek. Następnie można spodziewać się pytań, które za zadanie mają ustalenie faktów związanych z zawarciem związku małżeńskiego tj. np. o to kiedy zostało zawarte małżeństwo lub czy wcześniej toczyła się już sprawa o rozwód lub separację i czy między małżonkami była wcześniej orzeczona separacja. Sąd z pewnością zada pytania, których celem będzie ustalenie, czy między małżonkami doszło do zupełnego rozkładu pożycia tj. czy między stronami ustały więzi: fizyczna, duchowa i gospodarcza. Sąd może zapytać np. o to kiedy małżonkowie zaprzestali prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, czy strony mieszkają razem, czy ponoszą wspólne wydatki na gospodarstwo domowe. W ostatniej kolejności, jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, Sąd będzie zadawał pytania związane z określeniem sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci, w tym uregulowania kwestii władzy rodzicielskiej, miejsca zamieszkania dzieci, kontaktów z dziećmi i obowiązku alimentacyjnego rodziców.
Jednym ze skutków orzeczenia przez Sąd separacji jest powstanie między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej. Składając pozew lub wniosek o orzeczenie separacji małżonek może żądać podziału majątku wspólnego. Wniosek o podział majątku może zostać rozpatrzony podczas rozprawy separacyjnej o ile nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w rozpoznaniu sprawy. W innym wypadku małżonkowie po orzeczeniu separacji muszą złożyć osobny wniosek o podział majątku.
W przypadku separacji istnieje możliwość zasądzenia alimentów od małżonka. Zasady przyznawania takich alimentów są takie same jak przy rozwodzie. Czynnikiem, który decyduje o tym, któremu z małżonków należą się alimenty jest to kto ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Jeżeli orzekając Sąd nie wskazał wyłącznie winnego rozpadowi małżeństwa, alimenty mogą zostać zasądzone tylko wtedy, gdy współmałżonek popadł w niedostatek. Z kolei jeżeli Sąd ustalił, kto ponosi wyłączną winę za rozpad pożycia drugi z małżonków może domagać się zasądzenia alimentów, wskazując, że orzeczenie separacji pociągnęło za sobą znaczne pogorszenie jego sytuacji materialnej.
Z uwagi na fakt, że mimo orzeczenia separacji małżeństwo trwa nadal małżonkowie mają obowiązek świadczenia sobie wzajemnej pomocy – zarówno fizycznej, duchowej jak i materialnej przy czym, obowiązku tego nie można mylić z obowiązkiem alimentacyjnym.
Według danych z 2022 r. na orzeczenie separacji między małżonkami w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Rzeszowie co do zasady trzeba czekać między trzy a dwanaście miesięcy.
Pierwszą czynnością podjętą przez Sąd w sprawie o orzeczenie separacji będzie zarejestrowanie sprawy oraz doręczenie pozwanemu odpisu pozwu. Doręczając pozew Sąd zapewne wezwie pozwanego do złożenia pisemnej odpowiedzi w wyznaczonym terminie. Niezłożenie takiego pisma może skutkować uznaniem przez Sąd, że zgłoszone na dalszym etapie twierdzenia i wnioski dowodowe są spóźnione. Co więcej, Sąd ma prawo uznać również, że powołane przez Powoda okoliczności faktyczne zostały przyznane. Co za tym idzie, pierwszą czynnością jaką powinien podjąć Pozwany po doręczeniu mu pozwu jest sporządzenie stosownej odpowiedzi. Ważne, by taka odpowiedź zarówno spełniała warunki formalne pisma procesowego jak i została wniesiona do Sądu w odpowiednim terminie. Dodatkowo, należy pamiętać aby dokładnie zapoznać się z treścią doręczonych wraz z pozwem dokumentów, ponieważ niejednokrotnie zawierają również zarządzenie o wyznaczeniu terminu pierwszej rozprawy.
Koszty prowadzenia sprawy dotyczącej separacji są zawsze indywidualnie ustalane z Klientem. Ich wysokość jest uzależniona od stopnia skomplikowania sprawy oraz nakładu pracy. Z tego powodu jednoznaczna odpowiedź na to pytanie nie jest możliwa.
Co do zasady orzeczenie separacji ma tożsame skutki jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Niemiej, istnieją zasadnicze różnice między rozwodem a separacją, do których w głównej mierze należy zaliczyć to, że po orzeczeniu separacji małżonkowie stają się małżonkami w separacji, a po rozwodzie następuje definitywne rozwiązanie małżeństwa. Oznacza to, że po rozwodzie strony mogą wejść w nowy związek małżeński a nie mogą tego uczynić znajdując się w separacji, ponieważ prawnie nadal pozostają rodziną. Kolejną ważną różnicą między separacją a rozwodem jest to, że na zgodny wniosek stron Sąd może orzec o zniesieniu separacji, a małżonkowie powrócą do małżeństwa. Takiej możliwości teoretycznie nie ma przy rozwodzie, którego skutki są nieodwracalne, za wyjątkiem sytuacji, gdy małżonkowie postanowią się ponownie pobrać.