W Polsce rozwód można uzyskać jedynie przed Sądem, a dokładniej przed Sądem Okręgowym. Nie ma możliwości, aby uzyskać rozwód przed notariuszem, czy w Urzędzie Stanu Cywilnego. Aby uzyskać rozwód należy złożyć pozew o rozwód w Sądzie Okręgowym. W pozwie o rozwód trzeba opisać aktualną sytuację małżonków oraz ich małoletnich dzieci, jeśli małżonkowie je posiadają. Co najważniejsze, w pozwie tym trzeba opisać wszystkie powody, dla których w ocenie Strony doszło do trwałego i  zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego, a zatem, że doszło do urzeczywistnienia się pozytywnych przesłanek do orzeczenia rozwodu. Jeśli małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, wówczas Sąd musi uregulować kwestie dotyczące władzy rodzicielskiej nad nimi, kontaktów z rodzicami oraz wysokość alimentów.

W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym wyróżnione zostały pozytywne oraz negatywne przesłanki do orzeczenia rozwodu. Do pozytywnych przesłanek zalicza się trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Co ważne, obie te przesłanki muszą wystąpić łącznie. Do negatywnych przesłanek rozwodowych, czyli prościej mówiąc przeszkód do orzeczenia rozwodu należy zaliczyć sytuacje, w której: w efekcie orzeczenia rozwodu miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci małżonków,  wydanie wyroku orzekającego rozwód pomiędzy małżonkami byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (przy czym chodzi tu o inne względy niż możliwości ucierpienia dobra wspólnych dzieci Stron), o rozwód wnosi małżonek, który jest wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego (np. małżonek, który wdał się w romans, lub stosuje przemoc w stosunku do rodziny) z tym zastrzeżeniem, że przesłanka ta nie wystąpi, jeśli drugi z małżonków zgodę na taki rozwód wyrazi, ewentualnie, że brak takiej zgody jest sprzeczny w danym stanie faktycznym z zasadami współżycia społecznego.

Tak, jest możliwy rozwód bez obecności małżonka. Proces rozwodowy oparty jest o procedurę cywilną, co oznacza, że w postępowaniu o rozwód Sąd może wydać wyrok zaoczny. Ważne przy tym jest, że możliwość wydania wyroku zaocznego pojawia się dopiero wtedy, kiedy pozwanemu uda się doręczyć pozew o rozwód. Nie ma natomiast znaczenia, czy po odebraniu pozwu pozwany podejmie jakieś czynności w sprawie, tj. złoży pismo procesowe – odpowiedź na pozew, czy pojawi się na rozprawie osobiście. Jeśli natomiast pozwanemu nie uda się doręczyć pozwu tradycyjnie, czyli za pośrednictwem poczty, to wówczas Sąd zarządza doręczenie pozwu przez Komornika Sądowego, a jeśli i to nie odniesie sukcesu, wówczas można złożyć wniosek o wyznaczenie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego małżonka.

Przesłanka sprzeczności z zasadami współżycia społecznego jest bardzo ogólna. W praktyce o sprzeczności z zasadami współżycia społecznego można mówić, gdy przykładowo jeden z małżonków jest nieuleczalnie chory i wymaga pomocy, gdy małżonek jest w podeszłym wieku lub nie jest w stanie zaspokoić swoich własnych potrzeb, bądź gdy małżonkowie mają dorosłe niepełnosprawne dziecko. Oczywiście jest to katalog otwarty, a każdą sprawę Sąd bada indywidualnie. Oznacza to, że w jednym wypadku orzeczenie rozwodu będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i Sąd go nie udzieli, a w innym, na pierwszy rzut oka podobnym, Sąd udzieli rozwodu małżonkom.

Przez dobro dziecka należy rozumieć szeroko pojęty interes dziecka. Samo pojęcie dobra dziecka nie zostało zdefiniowane bezpośrednio w przepisach prawa, natomiast jego definicja wykształciła się w toku wydawanych przez Sądy orzeczeń. Dobro dziecka to zespół wartości duchowych oraz materialnych, które są niezbędne do harmonijnego rozwoju fizycznego oraz duchowego dziecka zarówno w płaszczyźnie intelektualnej, jak i moralnej oraz odpowiedniego przygotowania dziecka do pracy dla dobra ogółu społeczeństwa.

Sprawa o rozwód rozpoczyna się poprzez złożenie pozwu. Pozew należy złożyć w Sądzie Okręgowym, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce wspólnego zamieszkania, jeśli chociaż jeden z nich w okręgu tego Sądu jeszcze mieszka lub przebywa. Trzeba zaznaczyć, że miejsce zamieszkania nie jest tożsame z miejscem zameldowania. Jeśli nie ma takiej podstawy to zgodnie z ogólnymi regułami procesu, właściwy jest Sąd, w którym zamieszkuje pozwany. Jeśli natomiast i takiej podstawy nie ma to właściwy jest Sąd, w którym zamieszkuje małżonek składający pozew o rozwód.

Prawo polskie nie przewiduje możliwości uzyskania rozwodu w inny sposób, aniżeli przed Sądem Okręgowym. Nie oznacza to oczywiście, że w postępowaniu rozwodowym wszystkich ustaleń można dokonać tylko w Sądzie. Przykładowo kwestie związane z dziećmi stron, jeśli małżonkowie oczywiście je posiadają mogą zostać uregulowane w drodze rodzicielskiego planu wychowawczego, jak również podczas mediacji. Sąd, co do zasady, nie ingeruje w ustalenia pomiędzy małżonkami, jeśli te mieszczą się w granicach prawa, a zatem jeśli strony porozumieją się co do rozwodu i opieki nad dzieckiem bądź dziećmi, to Sąd nie będzie narzucał swojego zdania w tym zakresie.

Nie, w Polsce można uzyskać jedynie rozwód przed Sądem Okręgowym. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, czy małżonkowie porozumieli się co do warunków rozwodu, czy też nie są w stanie ustalić żadnych kwestii. Zaznaczyć trzeba, że przed notariuszem można dokonać pewnych ustaleń przed rozwodem i np. zawrzeć umowę, w której małżonkowie zobowiązują się do rozwodu na pewnych warunkach, a w przypadku, w którym te warunki zostaną zmienione na sali rozpraw wówczas zostaną na nich nałożone zwykle bardzo wysokie kary finansowe. Co więcej, w szeroko pojętych sprawach małżeńskich jest możliwość uregulowania przed notariuszem spraw majątkowych małżonków, a zatem wszystkich kwestii związanych z podziałem majątku po ustaniu wspólności małżeńskiej (niezależnie od tego, czy wskutek zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej, czy na skutek rozwodu).

Oczywiście, w sprawach o rozwód jest możliwe zawarcie ugody. Warto jednak zaznaczyć, ze ugoda, jako taka może zostać zawarta zarówno przed Sądem, przed którym toczy się postępowanie, jak również przed mediatorem, po skierowaniu sprawy na mediacje. Co do zasady ugoda ta powinna dotyczyć jedynie spraw związanych z małoletnimi dziećmi małżonków albo, jeśli małżonkowie dokonują od razu podziału majątku z rozwodem, spraw majątkowych. Jest jednak możliwość zawarcia porozumienia – umowy w formie aktu notarialnego, w którym małżonkowie ustalą zgodnie, że nie będą wnosić o rozwiązanie małżeństwa z orzeczeniem o winie co zostanie zabezpieczone karą finansową, która zwykle jest bardzo wysoka.

Rozwód z orzeczeniem o winie różni się od rozwodu bez orzekania o winie. Oprócz tego, że w postępowaniu o rozwód z orzeczeniem o winie Sąd bada czy zaistniały przesłanki do jego orzeczenia, to bada również który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Wina małżonków nie podlega żadnemu stopniowaniu, co oznacza, że jeśli Sąd orzeka o winie w rozkładzie pożycia może orzec o wyłącznej winie jednego z małżonków albo o winie obu z nich. Rozwody z orzeczeniem o winie są bardzo skomplikowane, a same procesy trwają wiele lat, dlatego w tej kwestii najlepiej skonsultować się z adwokatem od rozwodu. Trzeba jednak zaznaczyć, że ustalenie winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego wiąże się z pewnymi konsekwencjami, a mianowicie z rozszerzonym obowiązkiem alimentacyjnym. Polega on na tym, że jeśli konsekwencją rozwodu jest istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, na jego wniosek Sąd może orzec, że wyłącznie winny małżonek zostanie zobowiązany do przyczyniania się w odpowiednim stopniu do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, nawet gdyby ten małżonek nie znajdował się w niedostatku.  

Rozwód bez orzekania o winie jest zdecydowanie szybszą i mniej konfliktową formą rozstania pomiędzy małżonkami. W takim postępowaniu Sąd ogranicza się w zasadzie do przesłuchania małżonków, aby ustalić czy zaistniały przesłanki do orzeczenia rozwodu oraz, jeśli małżonkowie mają dzieci, ustalić, czy są jakieś płaszczyzny, na których małżonkowie nie potrafią się porozumieć. Jeśli małżonkowie osiągnęli porozumienie w najważniejszych kwestiach związanych z dziećmi to rozwód bez orzeczenia o winie można uzyskać już na pierwszej rozprawie, która zostanie wyznaczona od 3 do 6 miesięcy od złożenia pozwu.

Przez zawinione przyczyny rozwodu trzeba rozumieć każde zachowanie jednego, bądź obu małżonków, które zasługuje na negatywną ocenę, jeśli zachowanie to przyczyniło się do rozpadu małżeństwa. Wśród zawinionych przyczyn najczęściej wymienia się:

1. Zdradę małżeńską;
2. Przemoc w rodzinie;
3. Alkoholizm lub inne uzależnienia małżonków;
4. Hulaszczy tryb życia;
5. Trwonienie wspólnego majątku małżonków;
6. Opuszczenie małżonka;
7. Brak zainteresowania sprawami rodziny.

Pozew o rozwód jest pierwszym pismem procesowym sprawie. Niezależnie od tego, czy będzie to pozew z orzeczeniem o winie, czy też bez orzekania to w pozwie trzeba:

1. Oznaczyć, że składane pismo jest pozwem rozwodowym;
2. Oznaczyć Sąd, gdzie pozew ma być złożony, czyli Sąd Okręgowy oraz wskazać jego adres;
3. Oznaczyć powoda czyli wskazać jego imię i nazwisko, adres do korespondencji oraz jego numer PESEL;
4. Oznaczyć pozwanego czyli wskazać jego imię i nazwisko oraz jego adres do korespondencji;
5. Wskazać, czy powód wnosi o rozwód z orzeczeniem o winie, czy też bez orzekania o winie oraz wskazać dalsze żądania pozwu, tj. rozstrzygnięcia dotyczące dzieci małżonków (wysokości alimentów, władzy rodzicielskiej, miejsca zamieszkania dzieci, czy kontaktów);
6. Zawrzeć informację, czy małżonkowie podjęli próbę pozasądowego rozwiązania sporu, np. czy skorzystali już z pomocy mediatora. W rozwodzie nie można zawrzeć ugody czy porozumienia, oprócz porozumienia dotyczącego kwestii związanych ze sprawami dzieci;
7. Napisać uzasadnienie, w którym opisane zostaną przesłanki do orzeczenia rozwodu oraz uzasadnione zostaną żądania związane z dziećmi, czy z winą drugiego z małżonków oraz wskazane zostaną dowody na te twierdzenia i wnioski;
8. Własnoręcznie podpisać pozew.

Do pozwu o rozwód trzeba dołączyć załączniki, tj. akt małżeństwa stron oraz te wszystkie dokumenty, na których powód opiera swoje twierdzenia i żądania. Obowiązkowym załącznikiem do pozwu o rozwód, poza aktem małżeństwa i aktami urodzenia dzieci (jeśli małżonkowie mają dzieci), dowodem uiszczenia opłaty od pozwu jest jego odpis dla strony przeciwnej. Aby jednak mieć pewność, że pozew jest dobrze przygotowany i skompletowany warto w tej kwestii zasięgnąć porady adwokata od rozwodów.

Właściwy do orzekania w sprawach o rozwód jest zawsze Sąd Okręgowy i do niego należy wysłać, bądź złożyć na biurze podawczym pozew rozwodowy. Jeśli chodzi o właściwość miejscową, to w sprawie o rozwód zawsze właściwy jest ten Sąd, w którego okręgu ostatnio wspólnie mieszkali małżonkowie, jeżeli chociaż jeden z nich mieszka lub przebywa w okręgu tego Sądu. Jeśli natomiast małżonkowie wyprowadzili się do różnych miast po faktycznym rozstaniu i żadne z nich już nie mieszka w tym okręgu, to zgodnie z ogólnymi regułami procesu, właściwy jest Sąd ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. Zdarza się też, że właściwy jest Sąd dla powoda, czyli małżonka składającego pozew, jeśli małżonek pozwany np. wyprowadził się za granicę.

Na termin pierwszej rozprawy w Rzeszowie czeka się od 3 do 6 miesięcy. Jeśli małżonkowie wnoszą o rozwód bez orzekania o winie oraz mają ustalone kwestie związane z dziećmi, wówczas rozwód mogą dostać już na pierwszej rozprawie, która zwykle trwa ok 30/40 minut.

Wszystko zależy od tego, czy małżonkowie chcą, aby Sąd orzekał o winie, czy też wnoszą o orzeczenie rozwodu bez ustalania winy. W sprawie o rozwód bez orzekania o winie Sąd ogranicza się w zasadzie do przesłuchania małżonków, a jeśli udało im się zawrzeć porozumienie dotyczące dzieci, jeśli małżonkowie je oczywiście posiadają, wówczas taka rozprawa trwa ok 30/40 minut. W przypadku jednak, kiedy nie ma zgody pomiędzy małżonkami i Sąd musi przeprowadzić postępowanie dowodowe w pełnym zakresie (w tym przesłuchiwać wszystkich świadków), to rozprawa może trwać 2/3 godziny i co ważne, wcale nie musi ograniczać się do jednego posiedzenia.

Podczas pierwszej rozprawy rozwodowej Sąd zwykle przeprowadza przesłuchanie informacyjne małżonków, aby zorientować się w ich sytuacji małżeńskiej oraz w sytuacji dzieci małżonków i ustalić rozbieżności pomiędzy nimi. Czasem, jeśli małżonkowie wyrażą na to zgodę kieruje się ich na mediacje. Jednak zaznaczyć trzeba, że niejednokrotnie rozwód kończy się na pierwszej rozprawie, a adwokat rozwodowy, który ma za sobą wiele przeprowadzonych rozwodów wraca już z pierwszej rozprawy z wyrokiem orzekającym rozwód.

Zasada procesów rozwodowych jest taka, że wszystkie dokumenty, które należy złożyć w sprawie powinny być złożone już w pierwszym piśmie, czyli w pozwie. Oczywiście to nie oznacza, że w toku postępowania, jeśli zaistnieje taka konieczność nie można już składać żadnych dodatkowych dokumentów lub pism procesowych. Wielokrotnie zdarza się tak, że taka potrzeba zajdzie po otrzymaniu przez powoda odpowiedzi na pozew pozwanego. Na samą rozprawę rozwodową trzeba ze sobą wziąć jedynie dowód osobisty, aby Sąd mógł zweryfikować tożsamość. Warto też zabrać zawiadomienie lub wezwanie na rozprawę i pokazać przy wejściu do Sądu.

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. W Sądzie nie można wyglądać wyzywająco, czy też wulgarnie, natomiast nie ma konieczności ubierania się bardzo oficjalnie. Wystarczy czyste i skromne ubranie. Warto też zrezygnować z krótkich spodenek i sandałków.

Sąd orzeka o rozwodzie, gdy jest pewien, że między stronami doszło do zupełnego i trwałego rozpadu pożycia przy czym rozkład pożycia odnosi się zarówno do braku pożycia rozumianego jako zbliżenia fizyczne małżonków jak również braku więzi uczuciowej i gospodarczej. By udowodnić, że pożycie faktycznie ustało w sposób trwały i zupełny, należy wykazać, że małżonkowie nie darzą się już uczuciem, nie dzielą wydatków związanych z utrzymaniem domu i nie utrzymują kontaktów fizycznych tzn. że między małżonkami nieodwracalnie ustała więź fizyczna, uczuciowa i gospodarcza a powrót do małżeństwa nie jest już możliwy.

Rozwód na pierwszej rozprawie jest możliwy jedynie w przypadku, gdy małżonkowie nie będą wnosić o orzeczenie przez Sąd o winie za rozkład pożycia małżeńskiego oraz gdy osiągną porozumienie, co do wszelkich kwestii związanych z wychowaniem małoletnich dzieci. Rozwód na pierwszej rozprawie jest więc możliwy chociaż czasem jedną z największych niedogodności takiego rozwiązania jest to, że wymaga porozumienia między małżonkami, którego osiągnięcie niejednokrotnie okazuje się niezwykle trudne.

Chociaż z reguły do podziału majątku dochodzi w wyniku przeprowadzenia odrębnego postępowania sądowego to zgodnie z art. 58 § 3 k.r.o. na wniosek jednego z małżonków Sąd może dokonać podziału majątku wspólnego w wyroku orzekającym rozwód, jeżeli przeprowadzenie takiego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

Dochodzenie alimentów od byłego małżonka jest możliwe już podczas rozprawy rozwodowej. Niemniej, to czy Sąd przyzna takie alimenty jest uzależnione od spełnienia określonych prawem warunków i chociaż postępowanie dotyczące alimentów od byłego małżonka jest skomplikowane to z pomocą doświadczonego adwokata uzyskanie w wyroku rozwodowym takich alimentów, powinno zakończyć się sukcesem.

Jeśli strony postępowania rozwodowego mają wspólne małoletnie dzieci, to zgodnie z art. 58 § 1 k.r.o. orzeczenie przez Sąd w wyroku rozwodowym w przedmiocie alimentów na rzecz małoletnich dzieci stron jest obowiązkowe i nie może zostać pominięte nawet na zgodny wniosek małżonków. Sąd, niezależnie od woli rodziców, ma obowiązek zawarcia w wyroku rozwodowym rozstrzygnięcia określającego w jakiej wysokości każdy z małżonków jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. W związku z tym, że beneficjentem alimentów jest małoletnie dziecko od zasady orzekania o alimentach w wyroku rozwodowym nie ma żadnych wyjątków, a porozumienie zawarte między rodzicami dotyczące alimentów nie może pozbawiać dziecka środków przeznaczonych na jego utrzymanie.

Małżonek, który po zawarciu małżeństwa zmienił nazwisko może do niego wrócić, jeśli w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego wyrazi taką chęć poprzez złożenie w dowolnym urzędzie stanu cywilnego lub przed konsulem pisemnego oświadczenia o powrocie do nazwiska. Co ważne do zmiany nazwiska po rozwodzie wymagane jest osobiste działanie rozwiedzionego małżonka co oznacza, że oświadczenia nie można złożyć przez pełnomocnika.

Podejmując decyzję o rozwodzie małżonkowie mogą również zdecydować o sposobie i zakresie powierzenia wykonywania opieki nad wspólnymi małoletnimi dziećmi. W tym celu małżonkowie zawierają stosowne porozumienie, które może obejmować również warunki kontaktowania się z dziećmi. Rozstrzygając o sposobie opieki nad małoletnimi dziećmi małżonków Sąd, co do zasady, bierze pod uwagę ustalenia rodziców. Niemniej, w przypadku braku takich ustaleń lub gdy poczynione ustalenia są sprzeczne z dobrem dziecka, Sąd może samodzielnie określić formę kontaktów.

Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem tj. odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Wskazany wyżej katalog nie jest jednak katalogiem zamkniętym więc Sąd, kierując się dobrem dziecka, może orzec inną formę kontaktów jeśli uzna, że jest to uzasadnione.

Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, Sąd może również ograniczyć jego kontakty z rodzicem orzekając np. o zakazie spotykania się rodzica z dzieckiem, o zakazie zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu. Ponadto, Sąd może zezwolić na spotkania się tylko w obecności drugiego rodzica albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej wskazanej osoby, ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość lub zakazać porozumiewania się na odległość.

Długość czasu między pierwszą rozprawą a uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego zależy od wielu czynników. Do kwestii warunkujących długość postępowania rozwodowego można zaliczyć m.in. poziom skomplikowania sprawy oraz to czy Sąd rozpoznając sprawę orzeka o kwestii winy za rozkład pożycia małżeńskiego. Jednak, czas oczekiwania na prawomocne zakończenie sprawy rozwodowej toczącej się przed Sądem Okręgowym w Rzeszowie to między cztery a dziewięć miesięcy.

Termin pierwszej rozprawy uzależniony jest od tempa pracy Sądu, do którego wniesiono pozew. Co do zasady, w większych miastach czas oczekiwania na termin rozprawy jest dłuższy niż w miastach o mniejszej populacji jednak zwykle mieści się w przedziale od czterech do dziewięciu miesięcy.

Doręczając pozew o rozwód Sąd najpewniej wezwie Pozwanego do złożenia odpowiedzi na pozew oraz wyznaczy mu w tym celu stosowny termin a niezłożenie przez Pozwanego odpowiedzi na pozew w terminie może skutkować uznaniem przez Sąd za spóźnione twierdzeń i wniosków dowodowych zgłaszanych na dalszych etapach sprawy. W takim przypadku Sąd może również uznać powołane przez Powoda w pozwie okoliczności faktyczne za przyznane. W związku z tym, istotnym jest aby po otrzymaniu pozwu rozwodowego sporządzić stosowną odpowiedź na pozew, która będzie spełniała wymogi formalne pisma procesowego oraz zostanie wniesiona w wyznaczonym przez Sąd terminie. Należy pamiętać aby dokładnie zapoznać się z treścią doręczonych dokumentów, ponieważ niejednokrotnie w zarządzeniu dołączonym do pozwu znajduje się również informacja o terminie pierwszej rozprawy.

Chociaż posiadanie adwokata w sprawie rozwodowej nie jest konieczne to jednak z uwagi na duży bagaż emocjonalny jaki niesie ze sobą takie wydarzenie warto mieć przy sobie kogoś kto profesjonalnie poprowadzi sprawę oraz zadba o interes reprezentowanej strony. Co więcej, możliwość skorzystania z usług prawnika od rozwodów warto wziąć pod uwagę także wtedy, gdy spotkanie z byłym partnerem jest stresujące i chcemy go uniknąć – posiadanie pełnomocnika często oznacza, że strona w ogóle nie musi pojawiać się w sądzie (za wyjątkiem osobistego przesłuchania). W niektórych zatem przypadkach, np. w sprawach gdzie w małżeństwie dochodziło do przemocy, skorzystanie z usług adwokata od rozwodów jest najlepszym rozwiązaniem.

Wynagrodzenie adwokata rozwodowego zawsze jest ustalane z Klientem indywidualnie a jego wysokość zależy w głównej mierze od stopnia skomplikowania powierzonej sprawy, który jednocześnie warunkuje nakład pracy. Z tych względów podanie konkretnej kwoty wynagrodzenia, bez dokładnej analizy sprawy nie jest możliwe.

Co do zasady, zgodnie z regułą postępowania cywilnego koszty postępowania ponosi strona przegrywająca proces. W postępowaniu rozwodowym za taką osobę należy uznać stronę, która zgodnie z orzeczeniem Sądu została uznana za wyłącznie winną rozkładu pożycia małżeńskiego. Wówczas to właśnie ta strona jest zobowiązana do zawrotu kosztów postępowania (w tym również kosztów zastępstwa profesjonalnego pełnomocnika) stronie, która wygrała. Sąd wzajemnie znosi koszty postępowania w przypadku, gdy uzna obie strony za winne oraz przy rozwodzie bez orzekania o winie.

Zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania, również w sprawach rozwodowych, strona niezadowolona z całości lub części wyroku rozwodowego może go zaskarżyć wnosząc apelację. Aby to uczynić w pierwszej kolejności należy wystąpić do sądu o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku rozwodowego i doręczenie tego wyroku wraz z uzasadnieniem. Na złożenie takiego wniosku mamy tydzień od dnia ogłoszenia wyroku orzekającego o rozwodzie. Należy pamiętać, że taki wniosek podlega opłacie w wysokości 100 zł, którą należy uiścić na konto bankowe sądu, do którego kierujemy wniosek.

Między separacją a rozwodem istnieje wiele rozbieżności niemniej, główną różnicą jest to, że w przypadku separacji związek małżonków pozostających w separacji trwa nadal lecz ulega niejako „zawieszeniu”. To oznacza, że osoby w separacji pozostają z formalnego punktu widzenia w dalszym ciągu małżeństwem i nie mogą wejść w nowy związek małżeński. Co więcej, w związku z tym, że po orzeczeniu przez Sąd separacji nie ustaje związek małżeński, inaczej niż przy rozwodzie, obowiązek wzajemnej pomocy między małżonkami pozostającymi w separacji nie ustaje, jeżeli wymagają tego względy słuszności.

Kolejną różnicą między separacją a rozwodem jest to, że w przypadku separacji rozkład pożycia małżeńskiego między małżonkami nie musi być trwały, tak jak ma to miejsce w przypadku rozwodu, w przypadku separacji wystarczy, że rozpad pożycia jest zupełny. Kolejną cechą odróżniającą separację od rozwodu jest to, że w przypadku separacji żądanie jej orzeczenia przez małżonka, który jest wyłącznie winien rozkładu pożycia małżeńskiego nie stanowi przeszkody w orzeczeniu separacji, tak jak ma to miejsce w przypadku rozwodu.