Rozwód zwykle jest ciężkim przeżyciem zarówno dla małżonków, jak również dla ich dzieci. Myśląc o rozwodzie często pojawia nam się obraz kłócących się rodziców, w towarzystwie których siedzą płaczące maluchy tulące misie. Oczywiście rozwód to nie jest komfortowa sytuacja dla dzieci, natomiast to od rodziców zależy jak dzieci poradzą sobie z tą sytuacją. Ma to związek z tym, że w wyroku rozwodowym Sąd rozstrzyga o wszystkich kwestiach związanych z małoletnimi dziećmi, a więc o ich miejscu zamieszkania, wysokości alimentów, władzy rodzicielskiej nam nimi oraz o kontaktach dzieci z rodzicami. Aby cała sytuacja związana z rozstaniem rodziców przebiegła jak najmniej stresowo dla dzieci (a w konsekwencji i dla rodziców) warto zawrzeć porozumienie rodzicielskie.
Spis treści
Co to jest porozumienie rodzicielskie?
W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie co to jest porozumienie rodzicielskie? Porozumienie rodzicielskie jest to umowa zawarta pomiędzy rodzicami, która dotyczy najważniejszych kwestii związanych z wychowaniem dzieci po rozwodzie. Porozumienie rodzicielskie może zostać zawarte przez rodziców zarówno przed złożeniem pozwu o rozwód (wówczas takie porozumienie rodzicielskie warto dołączyć do pozwu) jak i w trakcie trwania sprawy o rozwód (wtedy należy przedłożyć je do akt sprawy). Z naszego doświadczenia wynika, że Klienci częściej zawierają porozumienie rodzicielskie jeszcze przed złożeniem pozwu o rozwód, a Nasza Kancelaria pomaga w przygotowaniu takiego porozumienia.
Co reguluje porozumienie rodzicielskie?
Porozumienie rodzicielskie reguluje najważniejsze kwestie związane z wychowaniem małoletnich dzieci rozwodzących się małżonków. W porozumieniu rodzicielskim trzeba ustalić kwestię zamieszkania małoletnich dzieci po rozwodzie, czyli najprościej mówiąc, rodzice muszą ustalić, że po rozwodzie ich dziecko będzie miało stałe miejsce zamieszkania przy mamie lub przy tacie. Trzeba zaznaczyć przy tym, że niezależnie od tego, czy rodzice zdecydują się na sprawowanie opieki naprzemiennej po rozwodzie, czy też nie, to dziecko musi mieć ustalone jedno konkretne miejsce zamieszkania. Zwykle, choć nie zawsze, rodzice decydują, że będzie to miejsce, w którym dotychczas dziecko mieszkało, tak, żeby nie zmieniać mu centrum życiowego.
Porozumienie rodzicielskie reguluje również kwestię kontaktów rodziców z dzieckiem. Jeśli rodzice decydują się na opiekę naprzemienną wówczas nie muszą regulować sobie sztywno kontaktów z dziećmi. Sprawowanie opieki naprzemiennej polega na tym, że dziecko przez określony czas mieszka z mamą, a po pływie tego okresu dziecko przez taki sam czas mieszka z tatą. Zwykle małżonkowie decydują się na okres jednego lub maksymalnie dwóch tygodni. Trzeba jeszcze wyjaśnić, że opieka naprzemienna może wyglądać tak, że to dziecko zmienia miejsce zamieszkania, czyli raz mieszka u mamy, a raz u taty, ale zdarza się, że rodzice decydują się na szczególny rodzaj opieki naprzemiennej, tj. opiekę gniazdową, w której dziecko nie zmienia nigdy miejsca, w którym mieszka, a to rodzice zmieniają się przy nim. Nie zawsze jednak rodzice mogą pozwolić sobie na takie rozwiązanie, ponieważ wiąże się ono z koniecznością utrzymywania mieszkania lub domu, w którym na stałe mieszka dziecko. Czasami bywa, że mimo porozumienia się do co opieki naprzemiennej, rodzice chcą sobie ustalić kontakty w najważniejsze dla nich dni, jak np. święta, urodziny dziecka, dzień matki, dzień ojca, czy też wypoczynek wakacyjny. Przykładowo, jeśli rodzice decydują się na opiekę naprzemienną w systemie tydzień na tydzień, to teoretycznie nie mieliby możliwości spędzenia z dzieckiem dwóch tygodni wakacji. Niektórzy rodzice decydują się na wprowadzenie takich postanowień, co daje im możliwość zaplanowania sobie urlopu z wyprzedzeniem i bezkolizyjnie z urlopem drugiego rodzica. Są przypadki, w których rodzice nie są zwolennikami opieki naprzemiennej lub w ich indywidualnym przypadku opieka naprzemienna nie sprawdziłaby się na dłuższą metę. Wówczas rodzice decydują na sztywne uregulowanie kontaktów z dzieckiem, co wygląda podobnie jak w wyroku rozwodowym. Różnica jest jednak taka, że rodzice mają już ustalone między sobą te kwestie i w sprawie o rozwód Sąd już nie musi się tym zajmować, co oznacza znaczne skrócenie czasu samego procesu o rozwód.
Porozumienie rodzicielskie reguluje również kwestie związane z utrzymaniem dzieci. Tu również jest kilka wariantów na uregulowanie tej kwestii. Rodzice mogą ustalić sztywną kwotę alimentów na dziecko, która będzie uiszczana co miesiąc na rachunek bankowy lub do rąk jednego z rodziców dziecka (tego, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania). Rodzice mogą też przyjąć, że wydatki związane z leczeniem dziecka lub z jakimiś jego pasjami będą dzielić po połowie (niezależnie od tego, że jeden z rodziców co miesiąc płaci pewną sumę na utrzymanie dziecka), albo mogą przyjąć pewną kwotę, powyżej której rodzice będą partycypować w wydatkach po połowie (np. kolonia, remont pokoju dziecka, czy zakup sprzętu elektronicznego). W przypadku opieki naprzemiennej rodzice raczej decydują się na rozwiązanie ponoszenia wydatków bieżących we własnym zakresie (np. zakup żywności, środków czystości czy bieżących materiałów szkolnych) decydując, że będą dzielić na pół koszty związane z edukacją (np. czesne czy opłatę za wyżywienie w szkole), leczeniem dziecka czy też z jego wypoczynkiem.
W porozumieniu rodzicielskim można zawrzeć porozumienie co do sprawowania władzy rodzicielskiej po rozwodzie. Zgodnie z art. 107 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (dalej również jako „k.r.o.”) „Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem (…)”. Innymi słowy zawarcie porozumienia rodzicielskiego jest niejako gwarantem, że władza rodzicielska będzie przysługiwać obojgu rodzicom po rozwodzie.
Porozumienie rodzicielskie w sprawie o rozwód
Zawarcie porozumienia rodzicielskiego w sprawie o rozwód z perspektywy małżonków i dzieci daje wiele korzyści. Przede wszystkim pozwala na samodzielne uregulowanie sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci po rozwodzie przez rodziców w zwykle dość pokojowych warunkach. W przypadku braku zgodności rodziców co do sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dziecka, decyzje o sprawach dziecka podejmuje Sąd po przeprowadzeniu kompleksowego postępowania dowodowego, a w tym również po przeprowadzeniu badań i wydaniu opinii przez Opiniodawczy Zespół Specjalistów Sądowych. Innymi słowy zawarcie porozumienia rodzicielskiego pozwala na zaoszczędzeniu stresu sobie i przede wszystkim dziecku, co pozwoli na szybsze odnalezienie się w nowej dla niego sytuacji. Co również ważne, zawarcie porozumienia rodzicielskiego znacznie skraca czas sprawy o rozwód. Wynika to z faktu, że zgodnie z art. 58 § 1 k.r.o. „Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.” Zatem Sąd już nie przeprowadza całego postępowania dowodowego w zakresie dotyczącym uregulowania sytuacji dziecka, a ogranicza się jedynie do „sprawdzenia”, czy uzgodnienia dokonane samodzielnie przez rodziców są zgodne z jego dobrem.
Jak wywalczyć najlepsze porozumienie rodzicielskie?
Najlepsze porozumienie rodzicielskie to takie, gdzie rodzice są zgodni co do sprawowania opieki nad dziećmi po rozwodzie i będą je później przestrzegać. Aby wywalczyć najlepsze rozwiązanie należy przemyśleć swoją indywidualną sytuację i postarać się ustalić to w późniejszym etapie z małżonkiem. Oczywiście zgodne ustalenia nie oznaczają zgody na wszystkie zaproponowane rozwiązania. Najlepiej więc skonsultować się w tej kwestii z doświadczonym adwokatem, który wskaże na co warto zwrócić uwagę w trakcie negocjacji czy rozmów z małżonkiem. Doświadczony adwokat wspomoże również swojego Klienta w trakcie negocjacji i rozmów z drugą stroną.
Adwokat Rzeszów – Pomoc
Porozumienie rodzicielskie to dobre rozwiązanie dla małżonków, którzy pomimo podjęcia decyzji o rozstaniu są w stanie oddzielić swoje relacje partnerskie i porozmawiać sobą aby uregulować wszystkie kwestie związane z wychowaniem ich dzieci po rozwodzie. Porozumienie rodzicielskie nie tylko daje pierwszeństwo interesom dziecka nad wzajemnymi relacjami z małżonkiem, ale co wskazano powyżej, pozwala zapewnić dziecku stabilne funkcjonowanie i szybsze odnalezienie się w nowej dla niego sytuacji.