Blog

Karolina Piekielniak

Karolina Piekielniak

APLIKANT ADWOKACKI
Przykładam dużą wagę do szczegółów. Wiem, że bardzo często o wygranej decydują niuanse, które staram się odnaleźć w aktach każdej sprawy.

Odpowiedzialność za długi małżonka po rozwodzie

21 lipca, 2023

Mówi się, że małżeństwo wiąże, ale silniej wiąże wspólny kredyt. To żartobliwe powiedzenie ukazuje silnie zależność między związkiem małżeńskim a odpowiedzialnością za długi (wspólne). W poniższym wpisie nieco rozwiniemy ten temat, poruszając bardziej ogólnie kwestię jaką jest odpowiedzialność za długi małżonka po rozwodzie i w trakcie małżeństwa.

Spis treści

Rozwód a wspólność majątkowa małżeńska

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 k.r.o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich więc co do zasady, wszystko czego małżonkowie dorobią się w trakcie trwania małżeństwa będzie stanowiło ich majątek wspólny.

Do majątku wspólnego małżonków ustawa zalicza przede wszystkim wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z nich, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków oraz kwoty składek zewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego małżonków.

Gdy małżeństwo zostaje rozwiązane przez rozwód automatycznie dochodzi do ustania wspólności majątkowej a małżonkowie mogą wnosić o podział majątku zgromadzonego w czasie trwania małżeństwa, przy czym dla kwestii ustania wspólności majątkowej małżonków po rozwodzie bez znaczenia pozostaje to, czy rozwód orzeczono z orzeczeniem o winie czy bez.

Odpowiedzialność za długi małżonka w trakcie małżeństwa

W przypadku, gdy małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową, każdy z nich odpowiada za zaciągnięte zobowiązania swoim majątkiem a współodpowiedzialność za długi drugiego małżonka jest wyłączona.

Kwestia odpowiedzialności za długi współmałżonka wygląda zupełnie inaczej w przypadku, gdy między małżonkami istnieje wspólność ustawowa. W takim przypadku należy wyróżnić trzy podstawowe sytuacje, które będą wpływać na zakres odpowiedzialności za długi współmałżonka. Pierwszą z nich jest sytuacja, gdy małżonkowie zaciągają dług wspólnie – wtedy odpowiedzialność małżonków będzie dwutorowa tzn., małżonkowie będą odpowiadać majątkiem wspólnym oraz dodatkowo każdy z nich będzie odpowiadał majątkiem osobistym. W przypadku, gdy dług został zaciągnięty za zgodą współmałżonka, małżonkowie odpowiadają majątkiem wspólnym a majątkiem osobistym tylko ten, który dług zaciągnął. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka, będzie on odpowiadał tylko swoim majątkiem osobistym w postaci wynagrodzenia za pracę, dochodów z innej zarobkowej działalności, korzyści uzyskanych z przysługujących mu praw autorskich i pokrewnych, praw własności intelektualnej itd.

Wyjątkiem od przedstawionej wyżej reguły jest art. 30 § 1 k.r.o., zgodnie z którym oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny co oznacza, że wierzyciele mogą dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń zarówno z majątku wspólnego małżonków, jak również z majątków osobistych każdego z nich. Co niezwykle ważne, zasada wynikająca z art. 30 § 1 k.r.o. ma zastosowanie niezależnie od ustroju majątkowego, jakiemu poddane są stosunki majątkowe małżonków oraz bez względu na pozostawanie przez nich we wspólnym pożyciu a powstanie odpowiedzialności za długi małżonka jest niezależne od wyrażenia zgody na jego zaciągnięcie.

Niemniej, zgodnie z art. 30 § 2 k.r.o. Sąd może z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za zobowiązania powstałe na skutek zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny odpowiedzialny jest wyłącznie ten małżonek, który je zaciągnął.

Odpowiedzialność za długi małżonka po rozwodzie

Rozpatrując kwestię odpowiedzialności za długi współmałżonka w kontekście ewentualnego rozwodu należy pamiętać, że rozwiązanie małżeństwa przez rozwód nie wpływa w żaden sposób na uprzednio zaciągnięte zobowiązania i chociaż na skutek rozwodu najczęściej dochodzi do podziału majątku to wierzyciele nadal mogą żądać zaspokojenia swoich roszczeń na takich zasadach jakby małżeństwo nadal trwało (przy czym z uwagi na rozwiązanie małżeństwa majątek wspólny nie będzie się już powiększał). Sytuacja wygląda inaczej, gdy zobowiązanie zostało zaciągnięte przed zawarciem małżeństwa lub po jego zawarciu przez jednego z małżonków, ponieważ wtedy po rozwodzie wierzyciele będą mogli prowadzić egzekucję wyłącznie wobec małżonka, który zaciągnął dług a były małżonek nie będzie za nie odpowiadał.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej a odpowiedzialność za długi

Rozdzielność majątkowa to ustrój majątkowych polegającym na tym, że każdy z małżonków posiada swój własny majątek osobisty i może dysponować nim w dowolny sposób. Mówiąc inaczej, w małżeństwie objętym rozdzielnością majątkową nie istnieje majątek wspólny a małżonkowie posiadają wyłącznie swoje majątki osobiste.

Rozdzielność majątkowa może powstać np. na skutek zawarcia majątkowej umowy małżeńskiej popularnie zwanej intercyzą, przymusowego orzeczenia sądu, orzeczenia separacji lub z mocy samego prawa w przypadku, gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony lub ogłoszono jego upadłość.

W przypadku rozdzielności majątkowej kwestia odpowiedzialności za długi współmałżonka jest prosta, gdyż rozdzielność majątkowa powoduje, że każdy z małżonków odpowiada za swoje długi jedynie swoim majątkiem osobistym. Mówiąc prościej, w ustroju rozdzielności majątkowej mąż odpowiada za zaciągnięte przez siebie zobowiązania swoim majątkiem a żona swoim. Wyjątkiem są oczywiście zobowiązania zaciągnięte na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny, za które jak wskazano wyżej, małżonkowie odpowiadają solidarnie.

Adwokat RzeszówPomoc

Jak wynika z powyższego, odpowiedzialność za długi współmałżonka zależy od pewnych czynników, do których należy zaliczyć m.in. ustrój majątkowy istniejący między małżonkami oraz charakter zaciągniętego zobowiązania. Wobec tego sam fakt, że małżonek posiada długi nie przesądza o współodpowiedzialności za nie męża czy żony. Zawsze warto jednak rozważyć ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Jeżeli czytasz ten tekst, najpewniej potrzebujesz naszej pomocy. Zapraszamy zatem na spotkanie w naszej Kancelarii Adwokackiej w Rzeszowie, gdzie wspólnie omówimy sytuację i znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Ciebie. Doświadczony adwokat rozwodowy zabezpieczy w odpowiedni sposób Twoje interesy i będzie bronił Twoich praw.

Obszar naszej działalności to nie tylko Rzeszów. Prowadzimy sprawy również w innych miastach, w szczególności takich jak Krosno, Tarnów czy Przemyśl. Aby ułatwić kontakt, spotkanie może odbyć się także zdalnie, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość. się także zdalnie, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.

Kancelaria ani poszczególni autorzy nie odpowiadają za jakiekolwiek szkody majątkowe lub niemajątkowe, które mogłyby powstać w przypadku zastosowania się do treści zamieszczonych na stronie internetowej Kancelarii, w szczególności na blogu. Umieszczone teksty nie stanowią opinii prawnej ani jakiejkolwiek porady prawnej i nie mogą być podstawą do podjęcia jakiejkolwiek decyzji. Treść bloga nie dotyczy stanu obowiązującego prawa i jest jedynie odzwierciedleniem poglądów autorów poszczególnych wpisów. Nie jest to również oficjalne stanowisko Kancelarii w jakiejkolwiek sprawie. Autorzy zastrzegają sobie prawo do zmiany zamieszczonych tekstów oraz poglądów w każdym czasie, w szczególności wówczas, gdy dojdzie do zmiany stanu prawnego lub orzecznictwa sądowego. Czytelnik treści zawartych na stronie internetowej Kancelarii powinien zdawać sobie sprawę, że tylko kontakt z adwokatem lub radcą prawnym i wyczerpująca analiza indywidualnej sprawy z wszystkimi jej odrębnościami może pozwolić na udzielenie adekwatnej pomocy i porady prawnej.