Jednym z najpowszechniejszych mitów dotyczących obowiązku alimentacyjnego jest ten, że alimenty należą się dziecku tylko do osiągnięcia pełnoletności. Takie twierdzenie nie jest prawdziwe, ponieważ zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych na dziecko, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Alimenty na dorosłe dziecko są zatem jak najbardziej możliwe.
Spis treści
Powyższe oznacza, że dziecko jest uprawnione do otrzymywania od rodzica alimentów, gdy podejmuje starania do usamodzielnienia się, ale nie jest w stanie samodzielnie ponosić kosztów swojego utrzymania np. kiedy studiuje dziennie i nie ma możliwości podjęcia zatrudnienia. Właśnie dlatego ustawodawca nie określa żadnej konkretnej granicy wieku, której przekroczenie skutkowałoby utratą prawa do alimentów.
Czy muszę płacić alimenty gdy moje dziecko jest dorosłe?
Jak zostało już wskazane wyżej, zgodnie z polskim porządkiem prawnym, obowiązek alimentacyjny obowiązuje w przypadku, gdy dziecko nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać i w tej kwestii bez znaczenia jest jego wiek. Niemniej, zgodnie z treścią art. 133 § 3 k.r.o. rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Co ważne, obowiązku alimentacyjnego rodziców nie wyłącza niemożność samodzielnego utrzymywania się przez pełnoletnie dziecko spowodowane całkowitą niezdolnością do pracy, choćby była ona następstwem alkoholizmu lub narkomanii. Niemniej, w takiej sytuacji, sąd zasądzając świadczenie alimentacyjne na rzecz osoby uzależnionej, powinien podjąć stosowne działania zmierzające do zapobiegnięcia temu, aby świadczenia te nie mogły być spożytkowane przez osobę uprawnioną na zdobycie środków odurzających, psychotropowych lub zastępczych (por. Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 31 stycznia 1986 r., sygn. akt III CZP 76/85).
Obowiązek alimentacyjny nie jest także związany ze stopniem wykształcenia uprawnionego co oznacza, że nie ustaje nawet z chwilą osiągnięcia przez dziecko określonego stopnia wykształcenia (np. średniego). W tym przypadku jedyną miarą jaka powinna być brana pod uwagę jest to czy alimentowany jest w stanie samodzielnie pokryć wszystkie koszty swojego utrzymania, przy czym przyjmuje się, że w kontekście dzieci małoletnich nie jest to możliwe. Powyższe oznacza, że w stosunku do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, przy ustalaniu, czy istnieje obowiązek alimentacyjny należy brać pod uwagę m.in. to czy dziecko wyraża chęć dalszej nauki, czy posiada osobiste zdolności i cechy charakteru, które pozwalają mu rzeczywiście kontynuować naukę.
Kiedy mojemu dorosłemu dziecku nie należą się alimenty?
Rodzic może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych na rzecz pełnoletniego dziecka, jeżeli spełnienie tych świadczeń wywołuje dla niego nadmierny uszczerbek lub jeżeli uprawnione dziecko nie dokłada starań do uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się. Ustawodawca przewidział zatem dwie przesłanki uchylenia się przez rodzica od ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem dorosłego dziecka. Co ważne, wymienione przesłanki nie muszą występować łącznie.
Pierwszą z sytuacji, w której rodzic będzie zwolniony z obowiązku płacenia alimentów jest sytuacja, w której spełnienie tego obowiązku sprawia rodzicowi trudność i wywołuje dla niego nadmierny uszczerbek. Należy przyjąć, że o nadmiernym uszczerbku można mówić wtedy, gdy na skutek spełniania obowiązku alimentacyjnego zobowiązany rodzic nie jest w stanie zaspokoić swoich uzasadnionych potrzeb, przy czym trzeba zauważyć, że powołanie się na nadmierny uszczerbek wywołany świadczeniem alimentacyjnym nie powoduje konieczności wykazania, że zobowiązany znajduje się w niedostatku.
Kolejną sytuacją, w której dorosłemu dziecku nie należą się alimenty, oprócz sytuacji, gdy dziecko może się samodzielnie utrzymać, jest ta, gdy uprawniony nie dokłada starań niezbędnych do samodzielnego utrzymania się. Takie zachowanie może przejawiać się np. w zaniedbywaniu nauki przez dziecko. Zdaniem Sądu Najwyższego „Zaniedbywanie się w nauce i ewentualny brak pozytywnych wyników studiów uzasadniają ustanie obowiązku alimentacyjnego pozwanego (tak wyrok SN z 10 grudnia 1998 r., I CKN 1140/98, Lexis.pl 1932384), jeśli wynika to z zawinionych zaniedbań dziecka (tak wyrok SN z 16 stycznia 2001 r., II CKN 40/99, Lexis.pl 385114, por. także uchwałę pełnego składu SN z 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42).”.
Należy również zauważyć, że w niektórych okolicznościach płacenie alimentów na dorosłe dziecko może okazać się sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Taka sprzeczność może wystąpić np. wtedy gdy dziecko postępuje w rażąco niewłaściwy sposób wobec rodzica lub innego członka rodziny lub dopuszcza się czynów, które godzą w zdrowie lub życie innego członka rodziny. Za naruszenie zasad współżycia społecznego można także uważać sytuację, gdy dziecko celowo zrezygnuje z przysługującego mu stypendium.
Jak przestać płacić alimenty na dorosłe dziecko?
Obowiązek alimentacyjny obciążający jednego z rodziców może zostać zniesiony jedynie przez wydanie przez Sąd w tym zakresie stosownego orzeczenia. Rodzic, który nie chce już płacić alimentów na swoje dorosłe dziecko powinien złożyć do Sądu pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, w którym wskaże jakie szczególne okoliczności uzasadniają zniesienie tego obowiązku.
Taki pozew powinien zostać złożony do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania uprawnionego dziecka oraz musi spełniać określone prawem wymagania przewidziane dla każdego pisma procesowego. Do należy dołączyć m.in. akt urodzenia dziecka, z którego wynika kto jest jego rodzicem i ostatni wyrok zasądzający na rzecz dziecka alimenty. Dodatkowo, jeżeli rodzic nie ma pewności co do tego czy dziecko nadal się uczy może wnioskować o sprawdzenie tej informacji przez Sąd lub zobowiązanie dziecka do przedstawienia stosownych zaświadczeń.
Pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego podlega opłacie, której wysokość zależy od wartości przedmiotu sporu i jest określana zgodnie z art. 13 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W przypadku reprezentowania strony przez profesjonalnego pełnomocnika strona ta jest zobligowana także do pokrycia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.
Czy muszę płacić alimenty gdy moje dziecko uczy się zaocznie?
Należy wiedzieć, że na obowiązek alimentacyjny nie ma żadnego wpływu to czy dziecko uczy się w systemie dziennym czy zaocznym, ponieważ, jak już wspomniano, jedynym kryterium jakie bierze się pod uwagę przy ustalaniu, czy obowiązek alimentacyjny nadal istnieje jest to czy dziecko jest w stanie się samodzielnie utrzymywać. Jak wynika z powyższego, tryb w jakim uczy się dziecko, czy dzienny czy zaoczny, nie ma żadnego wpływu na to czy rodzic powinien nadal płacić alimenty jeśli dziecko w dalszym ciągu nie może samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb.
Alimenty Adwokat Rzeszów – Pomoc
Jak wskazano wyżej, wbrew popularnemu przekonaniu, alimenty na dziecko należą się nie tylko do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności lecz aż do czasu, gdy dziecko to będzie w stanie się samodzielnie utrzymać. Niemniej, jeśli rodzic przypuszcza, że dziecko celowo nie dokłada starań aby osiągnąć możliwość samodzielnego utrzymania lub wtedy gdy wypełnianie obowiązku alimentacyjnego jest dla rodzica nadmiernie uciążliwe może skutecznie uchylić się od tego obowiązku wnosząc do właściwego Sądu stosowny pozew. Jeśli powyższy tekst był interesujący zachęcamy do zapoznania się także z wpisem pt. Podwyższenie alimentów.