Alimenty są obligatoryjnym świadczeniem na rzecz członków najbliższej rodziny polegającym na dostarczaniu środków utrzymania i wychowania. Niemniej, mówiąc o alimentach najczęściej mamy na myśli alimenty przysługujące dziecku od rodzica. Takie alimenty należą się od rodzica dziecku, które jeszcze nie ma możliwości utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka są wystarczające na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Spis treści
Jak wskazuje art. 135 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zakres obowiązku alimentacyjnego jest zatem w pierwszej kolejności uzależniony od usprawiedliwionych potrzeb dziecka co oznacza, że aby skutecznie dochodzić alimentów, należy ustalić jakie wydatki generują potrzeb dziecka przy czym, mowa o potrzebach, które są usprawiedliwione. Aby tego dokonać, przed złożeniem pozwu o rozwód, należy zadbać o zapewnienie odpowiedniego materiału dowodowego, który wykaże jakie są koszty utrzymania dziecka. Pozew o alimenty powinien zawierać również inne elementy, o których dowiesz się z lektury niniejszego wpisu.
Kto może złożyć pozew o alimenty
W przypadku gdy uprawnionym jest dziecko, które nie osiągnęło jeszcze pełnoletności pozew o alimenty składa rodzic lub opiekun prawny. Dziecko, które jest uprawnione do alimentów może złożyć pozew także samodzielnie niemniej, dopiero po ukończeniu osiemnastego roku życia. Jak już zostało zaznaczone wyżej, pozew o alimenty może złożyć dziecko, które nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać i zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Jaka wysokość alimentów się należy?
Ustawodawca w żadnym przepisie nie określa kwotowo ani minimalnej ani maksymalnej wysokości należnych alimentów. Jako kryteria graniczne wskazuje za to usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.
Przy ustalaniu wysokości alimentów należnych na rzecz dziecka trzeba pamiętać iż wysokość tego obowiązku zależy także od wykonywania władzy rodzicielskiej. Obowiązek alimentacyjny będzie się rozkładał inaczej w przypadku rodziców, którzy w równej mierze wykonują władzę rodzicielską a inaczej w przypadku gdy jeden z rodziców np. nie interesuje się dzieckiem i nie utrzymuje z nim kontaktów, a rodzic, przy którym pozostało dziecko w zasadzie w stu procentach sprawuje nad nim opiekę. W takim wypadku Sąd może orzec, że kwota potrzebna do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka nie będzie podzielona w stosunku pięćdziesiąt do pięćdziesiąt a na przykład sześćdziesiąt do czterdziestu.
Istotną kwestią, o której należy pamiętać ustalając wysokość należnych alimentów jest fakt, że na wielkość alimentów nie mają wpływu świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, świadczenia, wydatki inne środki finansowe otrzymywane w związku z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej ani świadczenia wychowawcze czy świadczenia rodzinne.
Gdzie złożyć pozew o alimenty?
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego właściwość Sądu dla roszczeń o alimenty jest właściwością przemienną co oznacza, że pozew o alimenty można złożyć zarówno w sądzie miejscowo właściwym dla miejsca zamieszkania uprawnionego dziecka lub w sądzie właściwym dla miejscowości, w której miejsce zamieszkania ma pozwany rodzic. Sądem, który jest rzeczowo właściwy dla rozpoznania sprawy o alimenty jest co do zasady Sąd Rejonowy (Wydział Rodzinny i Nieletnich) niemniej, jeśli wniosek o zasądzenie alimentów na dziecko został zawarty w pozwie o rozwód wtedy wniosek ten rozpozna Sąd Okręgowy orzekający w sprawie rozwodowej.
Jakie dowody będą potrzebne do sprawy o alimenty?
Oprócz aktu urodzenia dziecka uprawnionego do alimentów, który potwierdza od kogo pochodzi dziecko, do pozwu o alimenty należy dołączyć z jednej strony wszelkie dowody, które wykażą jakie koszty generuje utrzymanie dziecka i jakie środki są niezbędne dla pokrycia jego usprawiedliwionych potrzeb a z drugiej takie, które ukazują możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego do alimentacji.
Mówiąc prościej dowodem na fakt kosztów utrzymania dziecka w sprawie o alimenty będą wszelkie rachunki jakie pokrywa rodzic, opiekun dziecka lub samo dziecko (w przypadku gdy osiągnęło już pełnoletność), które są związane z normalnymi kosztami utrzymania uprawnionego tj. rachunki za media, czesne za żłobek, przedszkole, szkołę lub studia, opłaty za korepetycje, należności związane z zaspokajaniem potrzeb lokalowych np. czynsz najmu, czynsz do spółdzielni, rachunki za zakupy spożywcze, odzież czy kosmetyki, jak również rachunki za wyjścia do kina, zabawki czy te związane z pielęgnowaniem zainteresowań dziecka np. lekcje śpiewu czy lekcje pływania.
Jako dowód uzasadniający możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego można dołączyć np. zestawienia ukazujące przykładowy przedział wynagrodzeń dla osób wykonujących zawód taki jaki wykonuje zobowiązany czy dowody własności nieruchomości, które mogą zostać wynajęte przez zobowiązanego i z których zobowiązany może czerpać dodatkowe korzyści majątkowe.
Czy do sprawy o alimenty potrzebne są paragony imienne?
Posiadanie paragonów imiennych będzie oczywiście mile widziane przez Sąd i co do zasady takie właśnie paragony są preferowane. Niemniej, z naszego doświadczenia wynika, że niestety nie w każdym miejscu jest możliwe uzyskanie takiego paragonu o czym wiedzą także Sądy, które niejednokrotnie honorują także zwykłe paragony fiskalne, które nie wskazują danych nabywcy.
Jak przygotować się do rozprawy o alimenty?
Aby dobrze przygotować się do sprawy o alimenty i zwiększyć szanse powodzenia wytoczonego powództwa należy przede wszystkim zgromadzić odpowiedni materiał dowodowy. W przypadku dowodów uzasadniających żądaną przez uprawnionego kwotę alimentów najrozsądniej jest gromadzić wszelkie rachunki związane z utrzymaniem dziecka przynajmniej przez jeden miesiąc przed wytoczeniem powództwa. Dodatkowo, w miarę możliwości należy zgromadzić dowody, które wykażą jakie są możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego oraz przygotować aktualny akt urodzenia uprawnionego tj. taki, który został uzyskany z urzędu stanu cywilnego nie później niż trzy miesiące przed złożeniem pozwu.
Ile trwa sprawa o alimenty?
Długość postępowania w sprawach o alimenty jest zależna od wielu czynników niemniej, w większości spraw od momentu wniesienia pozwu do wyznaczenia pierwszej rozprawy mija między trzy a sześć miesięcy i co ważne często postępowanie o alimenty kończy się już na pierwszej rozprawie.
Co to jest zabezpieczenie alimentów?
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. W postępowaniu o alimenty Sąd może więc udzielić zabezpieczenia i to zarówno na wniosek złożony przed wszczęciem tego postępowania jak i w jego trakcie. Co do zasady, aby uzyskać zabezpieczenie roszczeń strona lub uczestnik postępowania, który domaga się takiego zabezpieczenia, musi uprawdopodobnić swoje roszczenie oraz wykazać, że posiada interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Niemniej, zabezpieczenie alimentów rządzi się odmiennymi zasadami i tak zgodnie z art. 753 § 1 k.p.c. „w sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.” co oznacza, że dla udzielenia zabezpieczenia w przypadku roszczenia dotyczącego świadczenia alimentacyjnego wnioskodawca nie musi wykazywać, iż w jego przypadku istnieje interes prawny w udzieleniu takiego zabezpieczenia. W sprawach o alimenty jedynym warunkiem udzielenia zabezpieczenia jest więc uprawdopodobnienie istnienia tego roszczenia.
Czym właściwie jest zabezpieczenie alimentów? To nic innego niż zobowiązanie obowiązanego do alimentacji aby do momentu prawomocnego zakończenia sprawy, przez cały czas trwania postępowania, łożył na uprawnionego zasądzone przez Sąd kwoty. Należy pamiętać, że kwoty określone przez Sąd w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia nie muszą być takie same jak te określone w wyroku kończącym sprawę, ponieważ przy wydaniu wyroku Sąd opiera się na całym zgromadzonym materiale dowodowym, który może wykazać, iż zasadnym jest zmniejszenie lub zwiększenie pierwotnie określonej wysokości należnego świadczenia.
Z punktu widzenia uprawnionego niebagatelne znaczenie ma również fakt, że postanowienie o zabezpieczeniu alimentów z nadaną klauzulą wykonalności może stanowić podstawę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko zobowiązanemu, który nie wywiązuje się z nałożonego na niego obowiązku.
Jak wyegzekwować zasądzone alimenty?
Możliwość wyegzekwowania roszczenia alimentacyjnego istnieje w przypadku prawomocnego zakończenia postępowania. Po uprawomocnieniu się wyroku wydanego w sprawie Sąd z urzędu nada klauzulę wykonalności. Następnie, z takim wyrokiem, który już stanowi tytuł wykonawczy, należy zgłosić się do właściwego komornika z wnioskiem o wszczęcie i przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego. Co ważne, osoba składająca wniosek egzekucyjny nie ma obowiązku wskazywania sposobu egzekucji ani majątku dłużnika, z którego tę egzekucję należy przeprowadzić, ponieważ Komornik z urzędu przeprowadzi dochodzenie mające na celu ustalenie zarobków i stanu majątkowego zobowiązanego.
W przypadku gdyby egzekucja prowadzona przez komornika okazała się bezskuteczna istnieje także możliwość ubiegania się o wypłacenie świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, które przysługuje uprawnionemu do ukończenia przez niego osiemnastego roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia dwudziestego piątego roku życia. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy uprawniony posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, ponieważ wtedy alimenty wypłacane z Funduszu Alimentacyjnego przysługują bezterminowo.
Ile kosztuje sprawa o alimenty?
Postępowanie w sprawie o alimenty zasadniczo generuje koszty, które należy podzielić na dwie kategorie. Do pierwszej z nich należą koszty związane z wynagrodzeniem pełnomocnika reprezentującego stronę druga natomiast są to koszty sądowe. O ile wynagrodzenie pełnomocnika zawsze jest ustalane indywidualnie, a na jego wysokość wpływa m.in. stopień skomplikowania sprawy, o tyle koszty sądowe są kosztami, które wynikają z przepisów prawa. Niemniej, należy pamiętać, że w przypadku, gdy pozew o alimenty składa uprawniony to jest on zwolniony od ponoszenia opłat związanych z tym postępowaniem. W przypadku zaś, gdy pozew składa zobowiązany do alimentów będzie ponosił opłaty według zasad ogólnych.
Alimenty Adwokat Rzeszów
Jak wynika z niniejszego wpisu, w sprawach o alimenty, dla powodzenia sprawy istotne jest kilka kwestii, o których nie można zapominać i o ile pozew o alimenty można złożyć także bez udziału profesjonalnego pełnomocnika o tyle zabezpieczenie interesów uprawnionego jest na tyle istotne, iż należy rozważyć także kwestię skorzystania z pomocy adwokata.